W końcu kwietnia 2013 r. zwróciło się do mnie Stowarzyszenie Edukacyjne - Przyjazna Szkoła w Gierałcicach
z prośbą o pomoc w ocenie sposobu dotowania przez Gminę Głuchołazy prowadzonych przez nie zadań oświatowych w Szkole Podstawowej w Gierałcicach.
Już po wstępnym zapoznaniu się z dostarczonymi mi dokumentami podjąłem decyzję o wsparciu ww. stowarzyszenia w jego walce o swoje.
Walkę o należyte dotowanie Szkoły Podstawowej w Gierałcicach rozpoczynam od wykazania,
że niektóre zapisy uchwały Rady Miejskiej w Głuchołazach podjętej w dniu 27 czerwca 2012 r .
(Nr uchwały XXI/212/12)
oraz jej nowelizacji z dnia 23 kwietnia 2013 r. (Nr uchwały XXX/319/13)
są niezgodne z prawem.
W tym opracowaniu pragnę zwrócić uwagę na dwa błędy oraz jedną niefunkcjonalność w ww. uchwałach
- podjętych przez Radę Miejską w Głuchołazach.
Rozważmy prosty przykład: załóżmy, że mamy Gminę Miejską w Lisiej Jamie z jedna tylko szkołą i jest nią Szkoła Podstawowa (dla dzieci i młodzieży) w Lisiej Jamie
- mieście powyżej 5 tys. mieszkańców prowadzoną przez samorząd, i załóżmy, że ma ona tylko 1 ucznia, dla którego występuje tylko waga P42,
o której mowa w rozporządzeniu MEN w sprawie podziału subwencji oświatowej – nazywane dalej rozporządzeniem.
Jeżeli zgodnie z powyższymi założeniami JST otrzymała 5 000 zł subwencji oświatowej, to ile wynosi przewidziana w otrzymanej
przez samorząd subwencji kwota na tego ucznia? Sprawa jest prosta. Kwota subwencji przewidziana na tego ucznia wynosi 5 000 zł.
Jeżeli w rozważanej szkole wzrośnie o 100% liczba identycznych uczniów, o których mowa w pkt. 1, to subwencja też wzrośnie o 100%,
czyli wyniesie 10 000 zł. – to sprawa oczywista. Przewidziana w otrzymanej przez samorząd subwencji kwota na „ucznia” szkoły danego typu i rodzaju
nadal wyniesie po 5 000 zł – czyli po równo na każdego ucznia szkoły.
Jeżeli w stosunku do pkt. 1 wzrośnie liczba uczniów o 100%, czyli o jednego ucznia ale ten nowy/dodatkowy uczeń będzie miał
niepełnosprawność określoną przez wagę P2, o której mowa w rozporządzeniu, to ile wyniesie subwencja dla samorządu?
Czy też wzrośnie o 100%, jak w pkt. 2? W tym przypadku wyniesie ona o 11 993 zł, więc wzrośnie w stosunku do pkt. 1 o 140%, a w stosunku do pkt. 2 wzrośnie o 20%.
Czy w omawianym przykładzie kwota przewidziana w otrzymanej przez samorząd subwencji na każdego z tych „uczniów” wyniesie po tyle samo?
Jaka jest przewidziana kwota subwencji na „ucznia” z pkt. 1 a jaka na nowego/dodatkowego z pkt. 3?
Jeżeli w stosunku do pkt. 1 wzrośnie liczba uczniów o 100%, czyli o jednego ucznia ale ten nowy/dodatkowy uczeń będzie miał
niepełnosprawność określoną przez wagę P3, o której mowa w rozporządzeniu, to ile wyniesie subwencja dla samorządu?
W tym przypadku wyniesie ona o 19 485 zł, więc wzrośnie o 290% w stosunku do pkt. 1, o 95% w stosunku do pkt. 2 i o 62% w stosunku do pkt. 3.
Czy w omawianym przykładzie kwota przewidziana w otrzymanej przez samorząd subwencji na każdego z tych „uczniów” wyniesie po tyle samo?
Jaka jest przewidziana kwota subwencji na „ucznia” z pkt. 1 a jaka na nowego/dodatkowego z pkt. 4?
Jeżeli w stosunku do pkt. 1 wzrośnie liczba uczniów o 100%, czyli o jednego ucznia ale ten nowy/dodatkowy uczeń będzie miał
niepełnosprawność określoną przez wagę P4, o której mowa w rozporządzeniu, to ile wyniesie subwencja dla samorządu?
W tym przypadku wyniesie ona o 22 982 zł, więc wzrośnie o 360% w stosunku do pkt. 1, o 130% w stosunku do pkt. 2, o 92% w stosunku do pkt. 3 i o 18% w stosunku do pkt. 4.
Czy w omawianym przykładzie kwota przewidziana w otrzymanej przez samorząd subwencji na każdego z tych „uczniów” wyniesie po tyle samo?
Jaka jest przewidziana kwota subwencji na „ucznia” z pkt. 1 a jaka na nowego/dodatkowego z pkt. 5?
Jeżeli w stosunku do pkt. 1 wzrośnie liczba uczniów o 100%, czyli o jednego ucznia ale ten nowy/dodatkowy uczeń będzie miał
niepełnosprawność określoną przez wagę P5, o której mowa w rozporządzeniu, to ile wyniesie subwencja dla samorządu?
W tym przypadku wyniesie ona o 52 453 zł, więc wzrośnie o 949% w stosunku do pkt. 1, o 425% w stosunku do pkt. 2, o 337% w stosunku do pkt. 3, o 169% w stosunku do pkt. 4
i o 128% w stosunku do pkt. 5.
Czy w omawianym przykładzie kwota przewidziana w otrzymanej przez samorząd subwencji na każdego z tych „uczniów” wyniesie po tyle samo?
Jaka jest przewidziana kwota subwencji na „ucznia” z pkt. 1 a jaka na nowego/dodatkowego z pkt. 6?
Czy na każdego z uczniów z niepełnosprawnościami, o których mowa w pkt. 3 - 6 (czyli wagami P2 - P5 )
w otrzymanej subwencji przez samorząd na „ucznia” szkoły danego typu i rodzaju wynoszą po tyle samo? Jeżeli wynoszą, po tyle samo,
to „[…]”!
A jeżeli nie wynoszą po tyle same, to Załącznik Nr 1, 2 i 4 do uchwały nie spełnia wymogów art. 80 ust. 3 i 4 ustawy, bo zestaw danych
z Załącznika Nr 1, 2 i 3 uniemożliwia prawidłowe dotowanie szkół w przypadku wystąpienia różnych niepełnosprawności,
nie wspominając już o klasach sportowych, mniejszościach narodowych itp., itd.
Dla prawidłowego dotowania zadań oświatowych realizowanych przez szkołę/przedszkole/placówkę niezbędna jest znajomość
nie tylko łącznej liczby uczniów szkoły/[...]
ale również liczby uczniów szkoły/[...] dla poszczególnych wag od P1 do P44,
o których mowa w rozporządzeniu MEN w sprawie sposobu podziału subwencji oświatowej [oraz ...]!
Z zapisu § 1.1 uchwały wynika, że „Organ prowadzący publiczną szkołę, otrzymuje na każdego ucznia dotację
w kwocie równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jednego ucznia w szkołach tego samego typu i rodzaju prowadzonych przez Gminę Głuchołazy,
nie mniej niż kwota przewidziana na jednego ucznia szkoły danego typu i rodzaju w części oświatowej subwencji ogólnej
dla jednostek samorządu terytorialnego, z tym że na ucznia niepełnosprawnego kwota dotacji ulega zwiększeniu
o kwotę przewidzianą na niepełnosprawnego ucznia szkoły w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymanej przez Gminę Głuchołazy.”
Art. 80. ust. 3 ustawy mówi nie o „kwocie przewidzianej […] w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymanej przez Gminę Głuchołazy”,
jak przyjęto w uchwale, a mówi o „kwocie przewidzianej […] w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego.”.
Zastępowanie zwrotu „... w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego” zwrotem
„... w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymanej przez Gminę Głuchołazy”,
to ewidentne naruszanie przepisu art. 80 ust. 3 ustawy.
Art. 80 ust. 4 ustawy o systemie oświaty stanowi, że „Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala tryb udzielania
i rozliczania dotacji, o których mowa w ust. 2-3b, oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania,
uwzględniając w szczególności podstawy obliczania dotacji, zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji
i w rozliczeniu jej wykorzystania, oraz termin i sposób rozliczenia.”
Z przepisu tego jednoznacznie wynika,
że dotację udziela się nie na podstawie umowy, jak zapisano w § 8.1. uchwały a na podstawie wniosku.
Nie dość, że zmuszanie podmiotów do podpisywania ww. umów „o dotację” z samorządem w zakresie dotowania szkół
i przedszkoli publicznych wykracza poza ramy prawa art. 80 ust. 4 ustawy - inaczej narusza art. 7 Konstytucji RP,
to zapis ten jest jeszcze niefunkcjonalny.
Jeżeli dla przykładu - burmistrz pomyli się przy ustalaniu np. kwoty dotacji na „ucznia” szkoły danego typu i rodzaju
lub też będzie ją musiał skorygować z innego powodu, to będą musiały być sporządzone aneksy(?)
do wszystkich umów ze szkołami danego typu i rodzaju.
Dodatkowo w omawianej uchwale w § 3.1 napisano: „Dotacja udzielana jest na wniosek […].”
Jak z tym w końcu jest wg Rady Miejskiej w Głuchołazach: „Dotacja udzielana jest na wniosek [...]”,
czy też „Dotacja udzielana jest na podstawie umowy […]”?
Zmuszanie podmiotów - przez Gminę Głuchołazy, do podpisywania umów o dotację dla potrzeby dotowania prowadzonych przez nie oświaty
wg art. 80 i 90 ustawy o systemie oświaty jest pierwszym, i póki co jedynym znanym mi przypadkiem w Polsce!
