W opracowaniu zatytułowanym „Janosikowo – wyrównawczy algorytm podziału subwencji” wykazałem, że według zaproponowanego przez MEN algorytmu podziału dodatkowej subwencji oświatowej (dodatkowy 1 mld zł), jeden grosz w dochodach gminy wiejskiej może spowodować wzrost o 100% subwencji oświatowej na niektórych uczniów publicznej szkoły podstawowej, a w przypadku gmin miejskich aż o 140%.

W artykule tym przedstawiłem również tezę, że głównym beneficjentem dodatkowych środków (ekstra-subwencji poprzez wprowadzenie wagi Pm projektem rozporządzania MEN z dnia 29 lipca 2019 na uczniów publicznych szkół podstawowych, będą gminy wiejskie ze  szkołami, w których średnia liczba uczniów na oddział (So) nie przekracza 18. Aby gmina mogła skorzystać z tej ekstra-subwencji jej dochód na mieszkańca (Gd) musi być mniejszy od 90% średniego w kraju dochodu gminy na mieszkańca (Ggd).

W niniejszym opracowaniu przedstawiam odpowiednie dane do wykazania powyższej tezy oraz przedstawiam dowód na to, że prawie w całości  - bo ponad 90% ekstra-subwencji poprzez wagę Pm, trafi do szkół wiejskich.

Z kalkulacji wykonanych w oparciu o dane z Ministerstwa Finansów oraz GUS wynika, że 73.8% gmin wiejskich spełnia warunek Gd < 0,9*Ggd, gmin miejsko-wiejskich 70,2%, a miejskich 58,3% – patrz tabela 1.

Do wyznaczenia liczby publicznych szkół podstawowych, w których średnia liczba uczniów na oddział nie przekracza 18 posłużymy się men-owskim Wykazem szkół i placówek oświatowych. Wykaz ten uniemożliwia jednak precyzyjne ustalenie średniej liczby uczniów na oddział w poszczególnych szkołach podstawowych, bo podana w nim liczba oddziałów obejmuje nie tylko oddziały szkolne, ale i przedszkolne, stąd poniższe kalkulacje należy traktować, jako oszacowanie z góry. W dalszej części artykułu pod pojęciem publicznych szkół podstawowych należy rozumieć publiczne szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży z wyłączeniem szkół specjalnych.

Z tabeli 7 wynika, że tylko 2,4% ekstra-subwencji wynikającej z wagi Pm trafi na szkoły zlokalizowane w miastach do 5 tys. mieszkańców, natomiast na miasta powyżej 5 tys. mieszkańców przypadnie 4,8% tej ekstra-subwencji, a na obszar wiejski – 92,8%, czyli prawie wszystko. 

Z szacunków przedstawionych przez MEN w Ocenie Skutków Regulacji do wyżej wymienionego projektu rozporządzenia wynika, że ta ekstra-subwencja ma wynosić około 59 mln zł i stanowić około 6% dodatkowej subwencji (1 mld zł), a z tabeli 7 wynika, że wyniesie ona około 91 mln zł. 

Kwota 91 mln zł jest z pewnością zawyżona, a wynika to zapewne z zawyżenia średniej liczby uczniów na oddział – spowodowanej brakiem odpowiednich danych w Wykazie szkół i placówek oświatowych do jej precyzyjnej kalkulacji oraz z uwzględnienia „uczniów oddziałów i szkół z nauczaniem w języku mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub w języku regionalnym oraz uczniów oddziałów i szkół, w których zajęcia edukacyjne są prowadzone w dwóch językach: polskim oraz języku mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języku regionalnym, będącym drugim językiem nauczania oraz uczniów […] oddziałów specjalnych” (patrz projekt rozporządzenia).