Dnia 22 marca 2019 r.

Szanowna Pani Minister,

Niniejszy przedstawiam kilka uwag do projektu ustawy - z dnia 28 lutego 2019 roku, dotyczącej zmiany ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw.

Uwaga 1: Podstawową wielkości mającą wpływ na wynagrodzenia nauczycieli jest kwota bazowa dla nauczycieli ustalana corocznie w ustawie budżetowej. Zaproponowany wzrost wynagrodzeń nauczycieli od 1 września 2019 roku w projekcie ustawy z dnia 28.02.2019 dotyczącej zmiany ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, poprzez zawieszenie dotychczasowych przepisów art. 30 ust. 3 w ustawie Karta Nauczyciela jest sytuacją niespotykaną w dotychczasowej praktyce legislacyjnej, jest również propozycją pozasystemową i doprowadzi do ogromnego zamieszania. Z otrzymanych z MEN pism na wniosek (BS.26.2019) w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej wnioskuję, że Ministerstwo nie zdaje sobie z tego sprawę, że zaproponowane rozwiązanie wzrostu wynagrodzeń nauczycieli nie poprzez wzrost kwoty bazowej, spowoduje konieczność zmiany niedawno zmienionego rozporządzenia w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, z którym Ministerstwo miało bardzo poważny problem. Dodatkowo, rozporządzenie to będzie musiało być z tego samego powodu zmienione w roku 2020. Gdzie tu sens - w takim sposobie zmiany/wzrostu wynagrodzeń nauczycieli?

Uwaga 2: Najbardziej skuteczną regulacją prawną chroniącą dochody nauczycieli są przepisy z art. 30a ustawy - Karta Nauczyciela. Zaproponowane - w omawianym projekcie zmiany ustawy, wyłączenie ze średnich wynagrodzeń nauczycieli dodatków za wyróżniającą się pracę, będzie w praktyce mało skuteczne, jak chodzi o dawanie tych dodatków przez samorządy, oraz pojawi się problem z uwzględnieniem ich poprzez art. 28 ust. 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w subwencji oświatowej ustalanej w ustawie budżetowej i z ujęciem takich wydatków przy podziale subwencji oświatowej na poszczególne samorządy. Dodatkowo zaproponowane przez MEN wyłączenie, będzie nieskuteczne przy ustalaniu różnicy, o której mowa w art. 30a ust. 2 ustawy – Karta Nauczyciela.

Uwaga 3: Zaproponowane świadczenie na start dla stażystów , powinno być wyłączone z subwencjonowania, powinno być finansowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w formie dotacji celowej, bo tego świadczenia nie da się uwzględnić w ramach obecnego modelu subwencjonowania zadań oświatowych, a dodatkowo ZUS zapewne będzie się domagał od tego świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne, jak czyni to w stosunku do dodatku wiejskiego, też o charakterze socjalnym, a wcześniej również dodatku mieszkaniowego.

Uwag do omawianego projektu można podać dużo więcej, w tym z zakresu zasad techniki prawodawczej, poprzestaję jednak na powyższych.

Dodatek: Oprócz powyższego, mam również bardzo krytyczną uwagę do zapisów w dokumencie OCENA SKUTKÓW REGULACJI. Z dokumentu tego wynika, że Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje wzrost subwencji oświatowej na rok 2019 - związanego ze wzrostem wynagrodzeń nauczycieli od 1 września 2019 roku, poprzez przesunięcie środków z rezerw celowych w ustawie budżetowej na rok 2019, oraz że wzrost tej subwencji ma objąć wyłącznie wzrost wydatków na nauczycieli oświaty samorządowej i rządowej. Przepisy o dotowaniu szkół przez samorządy, jednoznacznie stanowią, że podstawą dotowania ich uczniów jest „kwota przewidziana na takiego ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego”. Zatem, jeżeli Ministerstwo nie uwzględni we wzroście subwencji oświatowej, oświaty prowadzonej przez inne podmioty niż samorządy i rząd, to samorządy, które dotują oświatę, na tym interesie mocno stracą, i dodatkowo w zależności od metody podziału dodatkowej subwencji oświatowej pojawią się mniejsze lub bardzo poważne problemy z ustalaniem „kwoty przewidzianej na takiego ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego” za okres od 1 września 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku.

W związku z powyższymi uwagami, zaproponowane zmiany w ustawie – Karta Nauczyciela oraz zaproponowany sposób kalkulacji kwoty wzrostu subwencji oświatowej z tytułu wzrostu wynagrodzeń nauczycieli od 1 września 2019 roku, oceniam negatywnie.

Oświadczenie: wyrażam zgodę na upublicznienie mojego imienia, nazwiska oraz „stanowiska”.

Z poważaniem,
s-m Bogdan Stępień
Niezależny referent ds. MEN