W związku z reformą oświaty - głównie poprzez likwidacją gimnazjów, w zadaniu gmin pojawi się szereg naprężeń:
problem z nauczycielami gimnazjów oraz problem wzrostu deficytu w wydatkach na zadania oświatowe w stosunku do otrzymywanej subwencji.
W opracowaniu tym w rozdziale II przedstawiam podstawy teoretyczne do kalkulacji zmian zapotrzebowania na etaty nauczycielskie
w zadaniu gminy w okresie lat szkolnych od 2016/17 do 2019/20 a w rozdziale III zastosowanie tej teorii w praktyce - w modelowej prostej sytuacji.
W rozdziale IV przedstawiam natomiast dość obszerne, ale i tak nie wyczerujące problemu wnioski.
liczbę etatów nauczycielskich prowadzących oddział w i-tej klasie gimnazjum w roku szkolnym x
(i ∈ [1,3] a x ∈ [16/17, ..., 19/20]),
ep,i,x
-
liczbę etatów nauczycielskich prowadzących oddział w i-tej klasie szkoły podstawowej w roku szkolnym x
(i ∈ [1, 2, ..., 8] a x ∈ [16/17, ..., 19/20]),
oraz przez
Og,i,x
-
liczbę oddziałów w i-tej klasie wszystkich gimnazjów w gminie w roku szkolnym x (i ∈ [1,3], a x ∈ [16/17, ..., 19/20]),
Op,i,x
-
liczbę oddziałów w i-tej klasie wszystkich szkół podstawowych w gminie w roku szkolnym x (i ∈ [1, 2, ..., 8], a x ∈ [16/17, ..., 19/20]),
to łączne zapotrzebowanie na etaty nauczycielskie (bez godzin ponadwymiarowych)
szkół podstawowych i gimnazjów E
wg poszczególnych lat szkolnych w danej gminie wyniosą:
Powyższe wzory mogą u niejednego czytelnika spowodować ból głowy.
Spróbujemy zatem ten ból nieco uśmierzyć różnymi uproszczeniami, które w ostateczności doprowadzą nas do prostych wzorów,
które będą opisywały stan wzorcowy - wyjściowy do dyskusji i prognoz.
Pierwsze upraszczające założenie:
zakładamy, że tak na poziomie danej klasy gimnazjum, jak i na poziomie danej klasy szkoły podstawowej
- w okresie reformy, tygodniowa liczba zajęć nie ulegnie zmianie, zatem
i nie ulegnie zmianie liczba etatów nauczycielskich prowadzą dany oddział danej klasy
gdzie indeks g oznacza gimnazjum, p szkołę podstawową, a indeks i oznacza daną klasę w danym typie szkoły.
Jeżeli przyjmiemy powyższe założenia i zauważymy, że w klasach szkoły podstawowej od 1 do 6 tygodniowy wymiar
lekcji (wraz z religią/etyką) wynoszą obecnie odpowiednio: 22, 23, 23, 27, 28 i 30,
w klasach od 1 do 3 w gimnazjach odpowiednio: 31, 32 i 33 i przyjmiemy,
że w nowych klasach szkoły podstawowej tj. 7 i 8 wyniosą odpowiednio tyle, co w klasie 1 i 2 gimnazjum,
oraz przyjmiemy, że etat nauczycielski, to 18 godzin tygodniowo, to
Drugie upraszczające założenie:
zakładamy, że łączna liczba oddziałów w każdej klasie łącznie wszystkich gimnazjów w gminie niezależnie od roku szkolnego jest jednakowa
i wynosi Og oraz
łączna liczba oddziałów w każdej klasie łącznie wszystkich szkół podstawowych w gminie niezależnie od roku szkolnego również jest jednakowa
i wynosi Op, zatem zachodzi:
Trzecie upraszczające założenie:
zakładamy, że średnia liczba uczniów na oddział w gimnazjach w każdej klasie są sobie równe
i wynoszą po Sg|o,
podobne założenie przyjmujemy, co do szkół podstawowych i zakładamy że wynosi ona Sp|o.
Zatem łączna liczba uczniów gimnazjów wynosi Lg
a szkół podstawowych Lp:
Czwarte upraszczające założenie:
zakładamy, że w szkołach podstawowych jest dwukrotnie więcej uczniów niż w gimnazjach:
Wykorzystując założenia (6) do (10) otrzymujemy związek: stosunek liczby oddziałów w gimnazjach na klasę do liczby oddziałów w szkołach podstawowych na klasę
jest odwrotnie proporcjonalny do ich stosunku średnich wielkości tych oddziałów:
Na zakończenie części teoretycznej wprowadzany definicję parametru alfa
Korzystając z wzorów (1) do (4) oraz definicji parametru alfa (14) i założeń (5) i (6) oraz przyjętych wartości, o których mowa w (7)
można wykazać, że zmiany zapotrzebowania na etaty nauczycielskie łącznie szkół podstawowych
i gimnazjów na dany rok szkolny względem roku 2016/17 w danej gminie wyniosą odpowiednio:
Podobnie można wykazać, że zmiany zapotrzebowania na etaty nauczycielskie szkół podstawowych
i gimnazjów na dany rok szkolny względem roku poprzedniego w danej gminie wyniosą odpowiednio:
Wykres 1:
Linie: niebieska, czerwona i fioletowa
opisane są przez lewą oś y a linia brązowa przez prawą oś y.
Linia niebieska określa zmianę zapotrzebowania na etaty nauczycielskie
w szkołach podstawowych i gimnazjach w roku 2017/18 względem roku 2016/17 (18)
w funkcji parametru α (14),
czerwona zmianę w roku 2018/19 względem roku 2016/17 (19),
a fioletowa zmianę w roku 2019/20 względem 2016/2017 (20).
Linia brązowa to rozkład procentu samorządów w kraju wg wartości parametru α
w połączeniu ze związkiem (13) i danych SIO wg stanu wrzesień'2015, .
Wykres 2:
Linie: niebieska, czerwona i fioletowa
opisane są przez lewą oś y a linia brązowa przez prawą oś y.
Linia niebieska określa zmianę zapotrzebowania na etaty nauczycielskie
w szkołach podstawowych i gimnazjach w roku 2017/18 względem roku 2016/17 (15)
w funkcji parametru α (14),
czerwona zmianę w roku 2018/19 względem roku 2017/18 (16),
a fioletowa zmianę w roku 2019/20 względem 2018/2019 (17).
Linia brązowa oznacza to samo, co na wykresie 1.
Wykres 3: Inna: trójwymiarowa reprezentacja wykresu 1 - wzorów 15 do 17.
Wykres 4: Inna: trójwymiarowa reprezentacja wykresu 2 - wzorów 18 do 20.