Podział dopłaty uzupełniającej (jednorazowego dodatku uzupełniającego - jdu) pomiędzy nauczycieli - metoda, która nie naraża jst na procesy sądowe.

Autorska propozycja - metoda podziału dopłaty uzupełniającej pomiędzy nauczycieli.

Zanim zdefiniujemy metody podziału dopłaty uzupełniającej przeczytajmy uważnie art. 30a ust. 3.:

Art. 30a. 3. Kwota różnicy, o której mowa w ust. 2, jest dzielona między nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego i wypłacana w terminie do końca danego roku w formie jednorazowego dodatku uzupełniającego ustalanego proporcjonalnie do osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, zapewniając osiągnięcie średnich wynagrodzeń na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, o których mowa w art. 30 ust. 3, w danej jednostce samorządu terytorialnego.

Zobaczmy na wstępie jak art. 30a ust. 3 działa w roku w którym występuje tylko jedna kwota bazowa.

Przykład 1. Załóżmy, że istnieje taka jst, w której od 1 stycznia do 31 grudnia pracował tylko jeden nauczyciel kontraktowy i niech będzie to magister z przygotowaniem pedagogicznym. Pracował on na cały etat. Od 1 grudnia został zatrudniony na cały etat dodatkowy nauczyciel kontraktowy magister z przygotowaniem pedagogicznym. Załóżmy, że z kalkulacji wynika, że w tej grupie awansu ma być wykonana dopłata uzupełniająca w wysokości 1300zł. Stawiamy pytanie: Ile powinien otrzymać dopłaty nauczyciel, który pracował cały rok a ile ten który pracował tylko jeden miesiąc?
Jeżeli jst wykona dopłatę po 650 zł dla każdego to czy spełni zapis art. 30a ust. 3? Oczywiście, że spełni (!!!), bo ich osobiste stawki wynagrodzenia są takie same.

Przykład 2. Załóżmy, że istnieje taka jst, w której od 1 stycznia do 31 grudnia pracował tylko jeden nauczyciel kontraktowy i niech będzie to magister z przygotowaniem pedagogicznym. Pracował on na cały etat. Od 1 grudnia został zatrudniony na 1/10 etatu dodatkowy nauczyciel kontraktowy magister z przygotowaniem pedagogicznym. Załóżmy, że z kalkulacji wynika, że w tej grupie awansu ma być wykonana dopłata uzupełniająca w wysokości 1300zł. Stawiamy pytanie: Ile powinien otrzymać dopłaty nauczyciel, który pracował cały rok a ile ten który pracował tylko jeden miesiąc na 1/10 etatu?
Jeżeli jst wykona dopłatę po 650 zł dla każdego to czy spełni zapis art. 30a ust. 3? Oczywiście, że spełni (!!!), bo ich osobiste stawki wynagrodzenia są takie same.

Czy ustawodawcy naprawdę o to chodzi? Co na to nauczyciele? Co na to ZNP?

Przykład 3. Załóżmy, że istnieje taka jst, w której od 1 stycznia do 30 listopada pracował tylko jeden nauczyciel kontraktowy - magister z przygotowaniem pedagogicznym. Nauczyciel ten pracował na cały etat. Z dniem pierwszym grudnia przestał pracować w tej jst. Na jego miejsce został zatrudniony nauczyciel też kontraktowy – magister z przygotowaniem pedagogicznym lecz na ? etatu. Załóżmy, że z kalkulacji wynika, że w tej grupie awansu ma być wykonana dopłata uzupełniająca w wysokości 1125zł. Stawiamy pytanie: Czy obu nauczycielom należy się dopłata czy tylko jednemu? Ile ona wyniesie?
MEN twierdzi, że dopłata się należy tylko temu, który pracował w grudniu ("wysokość funduszu na dodatki uzupełniające dzieli się wyłącznie pomiędzy zatrudnionych w grudniu nauczycieli"). Czyli całe 1125zł powinien dostać nauczycieli pracujący w grudniu. Co na to nauczyciele? Co na to ZNP?

Przykład 4. Załóżmy, że istnieje taka jst, w której od 1 stycznia do 30 listopada pracował w jst tylko jeden nauczyciel kontraktowy. Od pierwszego grudnia w jst nie pracował już żaden nauczyciel kontraktowy. Załóżmy, że z kalkulacji wynika, że w tej grupie awansu ma być wykonana dopłata uzupełniająca w wysokości 1100zł. Stawiamy pytanie: Komu tą dopłatę przydzielić?
MEN twierdzi, że dopłata należy się tylko nauczycielom pracującym w grudniu ("wysokość funduszu na dodatki uzupełniające dzieli się wyłącznie pomiędzy zatrudnionych w grudniu nauczycieli"). Zatem prawo byłoby wewnętrznie sprzeczne. Z jednej strony musimy osiągnąć średnią (warunek ten jest bezwzględnie wymagany do spełnienia) czyli wykonać dopłatę a z drugiej nie mielibyśmy komu tej dopłaty przekazać!

Przykład 5. Załóżmy, że istnieje taka jst, w której od 1 stycznia do 30 listopada pracował tylko jeden nauczyciel kontraktowy - magister z przygotowaniem pedagogicznym. Nauczyciel ten pracował na cały etat. Z dniem pierwszym grudnia przestał pracować w tej jst. Na jego miejsce został zatrudniony nauczyciel też kontraktowy – magister z przygotowaniem pedagogicznym na okres 15 dni tj. od 1 grudnia do 15 grudnia. Na tej grupie ma być wykonana dopłata w wysokości 1150 zł. Komu i w jakiej wysokości się ona należy. Załóżmy, że dopłata będzie naliczana dnia 20 grudnia a wypłacana dnia 29 grudnia.
MEN twierdzi, że dopłata należy się tylko nauczycielom pracującym w grudniu ("wysokość funduszu na dodatki uzupełniające dzieli się wyłącznie pomiędzy zatrudnionych w grudniu nauczycieli"). Cała kwota przypadnie nauczycielowi, który pracował tylko pół miesiąca. Stawiamy wtedy pytanie, czym ci nauczyciele różnią się w sensie prawa? Obaj nie byli już zatrudnieni w momencie naliczania i wypłaty dopłaty.

Czy ustawodawcy naprawdę o to chodzi? Co na to nauczyciele? Co na to ZNP?
Polecamy nasz artykuł z dnia 28 czerwca 2009r. pod tytułem: Komentarz do stanowiska (Ministerstwa Edukacji Narodowej?): Opis sposobu wykonania przepisów art. 30a i 30b ustawy - Karta Nauczyciela.

Aby skonstruować model wykonania dopłaty uzupełniającej dla poszczególnych nauczycieli zgodny z prawem, w sposób logiczny i nienarażający jst na procesy sądowe wytaczane przez nauczycieli musimy wrócić do art. 30 ust. 6 KN i uważnie go przeczytać:

6. Organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu:
1) wysokość stawek dodatków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegółowe warunki przyznawania tych dodatków, z zastrzeżeniem art. 33 i 34,
2) szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 3,
3) wysokość i warunki wypłacania składników wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4, o ile nie zostały one określone w ustawie lub w odrębnych przepisach
— w taki sposób, aby średnie wynagrodzenia nauczycieli, składające się ze składników, o których mowa w ust. 1, odpowiadały na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli, o których mowa w ust. 3.

Zauważamy, że ustawodawca powyższym artykułem zobowiązał jednostki samorządu terytorialnego do skonstruowania regulaminów płacowych w taki sposób aby średnie wynagrodzenia nauczycieli osiągnęły co najmniej wartości minimalne o których mowa w art. 30 ust.3. Konsekwencje tego zobowiązania są dalekosiężne.

Teraz zakładamy roboczo, że w danej jst średnie wynagrodzenia okazały się dużo niższe od średnich, o których mowa w art. 30 ust. 3.
Pytamy dlaczego nie osiągnięto średnich?
Odpowiedź jest banalna. W tej jst regulamin płacowy nie został przygotowany poprawnie, zgodnie z zapisem art. 30 ust. 6, popełniono błąd przy jego konstrukcji. Jeżeli regulamin płacowy zostałby skonstruowany zgodnie z wymogiem art. 30 ust. 6 to im dłużej nauczyciel pracowałby w roku, im pracowałby na większej części etatu, im miałby wyższą stawkę wynagrodzenia zasadniczego tym wyższe miałby osobiste korzyści. Zatem dopłata uzupełniająca jest ewidentnie naprawą błędu popełnionego przy konstruowaniu regulaminu płacowego, co w konsekwencji prowadzi do tego, że dopłata uzupełniająca należy się każdemu nauczycielowi, który pracował dowolnie długo lub dowolnie krótko w roku w którym wypłacany jest dodatek uzupełniający na jego grupie awansu.

Wyraz zatrudnionym w art. 30a ust. 3 należy, zatem rozumieć jako którzy byli bądź są zatrudnieni.

Jeżeli jst wykona dopłatę tak jak zaprezentowano w przykładzie 1 i 2 lub tak jak proponuje Ministerstwo Edukacji Narodowej przykład 3, 4 i 5 to wtedy jst będzie narażona na procesy sądowe wytaczane przez nauczycieli. Wg autorów nauczyciele będą mieli sprawę wygraną i całkiem słusznie.

Zważywszy na powyższe przedstawiamy poniżej metodę przydziału dopłaty uzupełniającej poszczególnym nauczycielom, która jest spójna logicznie, naprawiającą sprawiedliwie błąd popełniony przy tworzeniu regulaminu płacowego oraz spełniającą zapis ustawy (art. 30a ust. 3), jest łatwa w stosowaniu a przede wszystkim umożliwiająca wyznaczenia kwot dopłat uzupełniających przypadających na poszczególne szkoły/placówki w rozbiciu na grupy awansu zawodowego (czego formularze proponowane przez MEN nie zapewniają a wręcz uniemożliwiają, ale o tym jednak będzie mowa w kolejnym artykule).

Przyjmujemy, że w rozważanej jednostce samorządu terytorialnego wszystkich nauczycieli z danej grupy awansu zawodowego i danego poziomu kwalifikacji obowiązuje ta sama stawka wynagrodzenia zasadniczego. Gdyby to założenie nie było prawdziwe to możemy tylko współczuć tym jednostkom samorządu terytorialnego (a są takowe w Polsce), może się okazać, że takiego podziału w ogóle nie da się wykonać (dlaczego tak jest, o tym będzie mowa w jednym z kolejnych artykułów - w skrócie art. 30a ustawy KN to bubel prawny nad buble, od początku aż do samego końca).

Wprowadzamy oznaczenia:
x - indeks grupy awansu zawodowego (d, m, k lub s),
n - indeks szkoły - n-ta szkoła
- liczba etato-wynagrodzeń w roku w n-tej szkole w grupie awansu x odpowiednio wg poziomów kwalifikacji od 1 do 4,
- stawki wynagrodzeń zasadniczych w jst w grupie awansu zawodowego x odpowiednio wg poziomów kwalifikacji od 1 do 4,
- łączna kwota dopłaty uzupełniającej w grupie awansu x w jst,
- współczynnik dopłaty uzupełniającej w grupie awansu x w jst,

Konstruujemy równanie bilansowania się kwoty dopłaty uzupełniającej na grupie awansu x z kwotami podziału pomiędzy poszczególne szkoły

(1).

Po dokonaniu sprawdzenia warunku osiągania średnich i wyliczeniu całkowitej dopołaty uzupełniającej na grupie znamy wszystkie z wyżej wymienionych wielkości poza jedną, współczynnikiem dopłaty uzupełniającej. Zatem powyższe równanie jest równaniem na podstawie, którego wyznaczamy ten współczynnik i wyniesie on

(2).

Zauważamy, że dopłata uzupełniająca przypadająca na n-tą szkołę na grupę awansu zawodowego x wyniesie

(3).

Z oczywistych powodów suma dopłat uzupełniających na grupie x przypadających na poszczególne szkoły jest równa całkowitej kwocie dopłaty uzupełniającej na grupie x tj.

.

Całkowita dopłata uzupełniająca przypadająca na n-tą szkołę jest równa sumie dopłat po wszystkich grupach awansu zawodowego:

(4).

W następnej kolejności przechodzimy do określenia dopłaty uzupełniającej dla poszczególnych nauczycieli na grupie x.

Wprowadzamy oznaczenia:
l - indeks nauczyciela - l-ty nauczyciel,
- liczba etato-wynagrodzeń w roku l-tego nauczyciela w n-tej szkole na grupie awansu x odpowiednio wg poziomów kwalifikacji od 1 do 4.
Liczby etato-wynagrodzeń n-tej szkoły na grupie awansu x i danym poziomie kwalifikacji wyrażają się poprzez sumy odpowiednich liczb etato-wynagrodzeń nauczycieli w następujący sposób:

, , , .

Po prostych przekształceniach można udowodnić, że dopłata uzupełniająca przypadająca na l-tego nauczyciela na grupie awansu x w n-tej szkole wyniesie:

(5),

a całkowita dopłata uzupełniająca przypadająca na l-tego nauczyciela pracującego w n-tej szkole wyniesie:

(6).

Własności dopłaty uzupełniającej dla nauczyciela:

1. dopłata uzupełniająca jest proporcjonalna do stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela (spełnienie wymogu art. 30a ust. 3 KN),
2. dopłata uzupełniająca jest dodatkowo proporcjonalna do zgromadzonej liczby etato-wynagrodzeń nauczyciela,
3. dopłata uzupełniająca jest dodatkowo proporcjonalna do współczynnika dopłaty uzupełniającej,
4. dopłatę dostanie nauczyciel z każdej grupy awansu na której jest ona wykonywana pod warunkiem, że nauczyciel na tej grupie zgromadził różną od zera liczbę etat-wynagrodzeń,
5. dopłata jest przydzielana nauczycielom nie tylko tym, którzy pracowali w grudniu, jak sugeruje niesłusznie Ministerstwo Edukacji Narodowej, ale każdemu, który zgromadził niezerową liczbę etato-wynagrodzeń na grupie, w której współczynnik dopłaty uzupełniającej jest różny od zera (tj. na grupie, w której wykonywana będzie dopłata uzupełniająca).

Zaproponowany algorytm podziału dopłaty uzupełniających umożliwia określenie kwoty dopłaty przypadającej na poszczególne szkoły i dodatkowo w rozbiciu na poszczególne grupy awansu zawodowego, poziomy kwalifikacji aż wreszcie na poszczególnych nauczycieli.

W naszym modelu podziału dopłaty uzupełniającej pomiędzy nauczycieli kluczową rolę ma wprowadzony przez nas współczynnik dopłaty uzupełniającej. Współczynnik ten wyznacza się dla każdej z grup awansu zawodowego. Jeżeli współczynnik ten ma wartość ZERO to wtedy na danej grupie dopłaty nie będzie a jeżeli będzie większy od zera to dopłata będzie. Przekazanie księgowością szkół wartości współczynników dopłat uzupełniających umożliwia im precyzyjne obliczenie dopłat dla poszczególnych nauczycieli.

Adaptacja proponowanej metody dla roku, w którym obowiązują dwie kwoty bazowe.

Aby skalkulować w tym przypadku dopłatę uzupełniającą dla każdego nauczyciela i każdej szkoły należy wprowadzić dodatkowe rozróżnienie liczby etato-wynagrodzeń i stawek wynagrodzeń ze względu na okres obowiązywania kwot bazowych i tak indeks (1) dotyczyć będzie pierwszej kwoty bazowej a (2) drugiej kwoty bazowej.

Wtedy równanie bilansu przyjmie postać:

(7),

(8),

(9),

(10),

(11),

(12).

Na zakończenie, jak widać dość długiego tekstu, pragniemy zapewnić, że w sprawie średnich wynagrodzeń nauczycieli nic prostszego obmyśleć się nie da. Wbrew pozorom zaproponowany model nie jest tak skomplikowany na jaki wygląda i tak dla przykładu wg obowiązujących przepisów dla danego nauczyciela we wzorze (12) będą tylko max dwa niezerowe wyrazy.

Opracowaliśmy dwie aplikacje komputerowe do zarządzania średnimi i dopłatami:
1. Aplikacja SWN'2009 służy do sprawdzania osiągania średnich oraz wyznaczania kwot dopłat (wg czterech metod) oraz wyznaczania współczynników dopłat uzupełniających dla nauczycieli.
2. Aplikacja SWNp'2009 służy do przygotowania odpowiednich raportów dla jst oraz kalkulacji dopłat uzupełniających dla nauczycieli.

Oferta:
1. Aplikacja SWN'2009 była przekazywana bezpłatnie uczestnikom szkolenia na temat średnich i dopłat. Jednostki, które nie uczestniczyły w naszym szkoleniu będą mogły nabyć tą aplikację. Oferta wkrótce na naszych stronach.
2. Aplikacja SWNp'2009 będzie odpłatna. Wkrótce na naszej stronie pojawi się jej oferta.

Zabrania się posługiwania się, powoływania się lub przytaczania proponowanej metody bez powołanie się na autorów tekstu oraz źródło czyli www.iar.pl.

> powrót